Endodonti, halk arasında kanal tedavisi olarak bilinmektedir. Dişin önemli ölçülerde çürümesi ya da enfekte olması dolayısıyla hastalara endodontik tedavi uygulanmaktadır. Bu tedavi dişin çekilmesine neden olan sorunların ortadan kalkmasını sağlar. Bu sayede dişlerin kurtarılmasını sağlar. Diş için son derece önemli bir tedavi olan endodonti, oldukça basit ve kolay bir uygulamadır.
Kanal tedavisi yani endodonti diş üzerinde ortaya gelen sorunları ortadan kaldırmak amacıyla yapılan bir yöntemdir. Bu yöntem kimi zaman hastalar açısından korkutucu olabilmektedir. Buna karşın lokal anestezi altında, bir ya da iki kısa seansla kanal tedavisi tamamlanabilmektedir.
Dişte üç farklı tabaka bulunmaktadır. Bu tabakalardan biri, dişin içerisinde kök kanallarda bulunan pulpadır. Pulpa dişe gereken besini sağlar. Bu besini sağlamak adına kan damarları ve sinirlerle donatılmış, yumuşak bir yapıdır.
Dişlerde enfeksiyon oluşmuşsa ve bu enfeksiyon pulpaya kadar inmişse, geçmiş yıllarda dişi çekme uygulamasına gidilirdi. Böylesi bir dişin geri döndürülmesi mümkün değildi. Gelişen teknoloji ve tedavi yöntemleriyle birlikte bu tip dişlerin enfeksiyonlardan arındırılması mümkün hale gelmiştir. Bu sayede diş tekrar eski ve işlevsel haline getirilebilmektedir.
Endodonti işleminde, öncelikle enfeksiyon kapan pulpanın ve sinirlerin alınması gerçekleştirilir. Tedavi sırasında dişin içerisindeki enfeksiyon tamamen temizleneceği ve diş tekrar doldurulacağı için, hasta herhangi bir rahatsızlık hissetmeden dişini eskisi gibi kullanabilmektedir.
Diş siniri yetişkin bir bireyde yalnızca sıcak ve soğuk hissiyatını yaşatmaktadır. Bu sebeple diş hekiminin bu sinirleri alması sebebiyle hiçbir kaybınız olmamaktadır. Bunun yanı sıra diş kaybedilmek üzereyken yapılan bu kurtarma işlemi, büyük faydalar sağlayacaktır.
Dişte pulpa ve sinir dokusu zarar görmeye başladığında, diş parçalara ayrılır. Bu parçalar arasında bakteriler çok daha hızlı biçimde çoğalabilmektedir. Bu durum dişin tamamen kaybedilmesine ve diğer dişlerin de zarar görmesine sebebiyet verir. Bu sebeple çürük bir dişiniz varsa, hemen diş hekiminize başvurmalısınız. Diş çürüklerinde kanal tedavisi ya da farklı yöntemler uygulanmadığında dişi kaybetme ihtimaliniz neredeyse kesindir. Bunun yanı sıra çene kemiğinizin zarar görme ihtimali de yüksektir.
Kanal tedavisi süreci, hastanın dişlerine göre farklılık göstermektedir. Bu tedavi duruma bağlı olarak 1 ya da 2 seansta gerçekleştirilmektedir. Bunun yanı sıra dişler beklenenden fazla hasar görmüş ise bu süreç 3 seansa kadar çıkabilmektedir.
Endodonti tedavisini, bu alanda uzman olan bir diş hekimi gerçekleştirmektedir. Bunun yanı sıra endodontistler de bu alanda uzman olan kişiye verilen isimdir. Endodontist, genel diş hekimlerinden farklı olarak daha çok diş siniri ile ilgilenmektedir.
Diş hekimine çürük ya da enfeksiyon şikayetiyle başvurduğunuz zaman, öncelikle fiziki ilk muayenenizi gerçekleştirecektir. Bunun ardından eğer kanal tedavisi yapılması gerekirse, ilk olarak diş röntgeninizi çektirmeniz gerekir. Bu röntgen, köklerin ucunu gösterir. Bu sayede çene kemiğinde herhangi bir enfeksiyon belirtisi olup olmadığına bakılır. Bunun ardından kanal tedavisi işlemine geçilmektedir.
Kanal tedavisi işlemlerinde ilk olarak, dişlerinizin etrafının uyuşturulması için lokal anestezi uygulanır. Diş sinirleri kimi zaman enfeksiyon nedeniyle ölse de, hastanın rahatlaması ve acı hissetme durumuna karşı her zaman lokal anestezi uygulanmaktadır. Dişlerinize endodonti tedavisi uygulanırken, bölgenin ıslanmaması adına su geçirmeyen bir maddeyle dişinizin etrafı kaplanır. Dişin pulpa kısmına ulaşabilmek adına, dişiniz ince bir şekilde delinecektir.
Dişin içerisinde damar ve sinir hekiminiz tarafından alınacaktır. Bu sayede uygulama sonrasında ağrı çekme gibi bir sorun ortaya çıkmayacaktır. Dişin içerisinde enfeksiyondan etkilenen tüm bölgeler, hekiminiz tarafından hassasiyetle temizlenecektir. Temizleme işlemi sırasında hasarlı parçaların da diş içerisinden çıkarılması sağlanır.
Dişin içerisinde enfeksiyonlardan arındırılırken aynı zamanda deliğinde genişletilmesi işlemi yapılır. Bu sayede enfeksiyon kapma ihtimali bulunan tüm bölgeler tam anlamıyla temizlenir. Deliğin genişletilmesinde bir diğer neden ise doldurma işleminin daha rahat gerçekleştirilmesidir. Kanal eğeleme adı verilen işlemde, dişe zarar vermeksizin modern tıbbı cihazlarla dişte açılan delik genişletilir. Bu sırada dişlerinizdeki sinirlerin alınması ve lokal anestezi yapıldığı için hasta herhangi bir ağrı hissetmemektedir. Kanal eğeleme işleminin ardından, sodyum hipoklorit bileşiği ya da su kullanılarak ağzın içerisinde kalan tüm pislikler temizlenmektedir.
Dişlere kanal tedavisi uygulanırken, dişteki enfeksiyon temizlendikten ve diş içerisinde delik açıldıktan sonra yapılması gereken son işlem, açılan bu deliğin doldurulmasıdır. Bu aşamada diş hekimleri farklı yöntemler kullanabilmektedir. Bazı hekimler dişin temizlendiği gün kapatılmasını daha faydalı görürken, bazı hekimler ise dişin kapatılması için temizleme işleminin üzerinden yaklaşık bir hafta geçmesini beklerler. Bunun başlıca sebebi ise, dişte yeni bir enfeksiyon oluşma ihtimalinin olması ve bu durumda müdahalenin çok daha kolay olacağından kaynaklanmaktadır.
Endodonti tedavisi için başvurduğunda diş hekiminiz duruma göre bir karar verecektir. Kimi durumlarda diş hekimlerinin, dişin içerisinde enfeksiyon için ilaç koyduğu ve aradan bir süre geçtikten sonra kanalı kapattığı da bilinmektedir.
Eğer temizliğin yapıldığı gün diş kapatılmayacak ise geçici bir dolgu işlemi yapılmaktadır. Bunun en önemli sebebi ise dişte bir delik bulunduğu için bu deliğe yemek artığı, içecek ve tükürük kaçma ihtimalinin yüksek olmasıdır. Bu durumun kesin olarak engellenmesi gerekmektedir.
Hastanın dişindeki bu deliğin kapatılması, hem dişin daha güçlü olmasını sağlar hem de enfeksiyonları engeller. Diş hekimi, açılan kanalı aynı gün içerisinde dolduracaksa, kanalın boyunu ölçerek buna göre dolgu malzemesi ayarlayacaktır. Bu malzeme çubuk şeklindedir ve kauçuk bileşenlere sahiptir. Dişinizdeki ölçülere göre hazırlanan bu malzeme, kanalın içerisinde yerleştirilmektedir. Eğer malzeme dişinize oranla fazla olursa, ısı yöntemiyle kesilmektedir.
Dişinizde açılan kanalın en büyük boşluğu bu kauçuk malzeme sayesinde doldurulmaktadır. Buna karşın kanalın içerisinde sızın olma ihtimali vardır Bu sebeple özel bir karışım hazırlanarak, kanala sızıntı olması kesin olarak engellenir. Eğer kanala sızıntı olursa, önemli boyutlarda diş ağrısı yaşamanız muhtemeldir.
Diş tedavi sürecinde hastaların genellikle en çok korktukları durum ağrı şikâyetinin olup olmayacağıdır. Özellikle endodonti sırasında dişte delik açılması birçok insana ürkütücü gelmektedir. Buna karşın bu korkular genellikler yersizdir. Diş hekimleri tarafından uygulanan tedavileri hiçbir ağrı yaşamadan almanız mümkündür. Bazı durumlar ise hassasiyetlerin oluşması son derece normaldir.
Endodonti sırasında birçok insan ağrı yaşayacağından korksa da böyle bir durum neredeyse söz konusu değildir. Endodonti uygulamalarının yaratabileceği en fazla ağrı, dolgu işlemlerinde olan kadardır. Lokal anestezi altında yapılan uygulamalar ağrı hissedilmesi durumunu minimum seviyelere indirmektedir. Bununla birlikte tedavi sırasında hassasiyet hissedilebilmektedir. Bu hassasiyet dişin kök kısmının yani pulpanın zarar görmesinden kaynaklanmaktadır.
Endodonti, enfekte olmuş ve ciddi boyutlarda hasar almış dişi kurtarmanın en iyi yoludur. Bunun yanı sıra dişte oluşan ağrıdan kurtulmak için de bu uygulamalara başvurmak gerekir. Bu tedavinin ardından hastaların ağrı hissetmesi oldukça nadir rastlanan durumlardandır. Hastalar endodonti tedavisi öncesinde ciddi ağrılar hissediyorsa, tedavi sonrasında da 1 ya da 2 gün hassasiyet yaşabilirler. Eğer tedavi öncesinde ciddi ağrılar hissediyorsanız endodontik tedavilerden önce diş hekiminize bunu bildirmeyi unutmamalısınız. Hekiminiz gerekli olduğu takdirde tedavi sonrasında kullanmanız için bazı ağrı kesiciler önerecektir.
Sağlığınızla ilgili tüm tedavi işlemlerinin ardından dikkat etmeniz gereken bazı kurallar vardır. Endodonti işlemleri sonrasında da dikkat etmeniz gereken bazı durumlar olduğu bilinmelidir. Diş hekiminizin tedavi sonrasında uygulamanız gereken tüm unsurları size anlatacaktır.
Endodonti tedavisi birçok zaman tek bir seansta bitmemektedir. Eğer sizin kanal tedaviniz de tek bir seansta tamamlanmadıysa, ikinci seansa kadar bu dişi mümkün mertebe kullanmamaya çalışmalısınız. Bunun yanı sıra ağrı olmaması adına aşırı sıcak ve soğuk içeceklerden de uzak durmanızda fayda vardır. Endodonti uygulamasının ardından ilk 2 saat boyunca herhangi bir yiyecek ya da içecek tüketmemeniz gerekir. Tedaviniz tamamlanmış olsa dahi, dişlerinizde sızlama ve benzeri sorunlar yaşamamak adına birkaç boyunca yediklerinize ve içtiklerinize dikkat etmeniz de fayda sağlayacaktır. Aşırı sıcak ve soğuktan uzak durmak bu noktada size yardımcı olacaktır.
Tedavinin ardından dikkat edilmesi gereken en önemli nokta ise ağız bakımıdır. Ağız bakımınızı normal şartlarda dahi aksatmamanız gerekirken özellikle kanal tedavisi sonrasında çok daha özen göstermeniz gerekmektedir. Ağız ve diş sağlığı açısından dişlerinizi düzenli olarak fırçalamalı ve diş ipi kullanmalısınız. Bunun yanı sıra gargara kullanımı diş hekimleri tarafından tavsiye edilen bakım ürünlerinden bir diğeridir. Diş ipi kullanımını birçok kişi önemsemiyor olsa da, dişlerin çürümesine karşı alınacak en iyi bakım önlemlerinden biridir.
Dişin iç kısmında yer alan pulpa dokusu yani küçük damar ve sinirler, çürük ve travmalar nedeniyle hasar görürler. Bu hasar parçalanmalara neden olur. Bakteriler ise bu boşluklarda kendilerine yaşam alanları bulurlar ve çoğalırlar. Bu aşama daha fazla ileriye gitmeden önce endodonti işlemlerinin uygulanması gerekir. Eğer zamanında kanal tedavisi yapılmazsa, bakteriler enfeksiyonlara ve apselere yol açabilir. Bu durum da zamanla kemik kaybına, dişlerde sallanmaya, komşu dişlerin etkilenmesine ve diş kayıplarına yol açmaktadır.